نگاهی کوتاه به موسیقی متن سریال امام علی (ع) اثر فرهاد فخرالدینی
از قدیم گفته اند هر چیز که از دل برآید،لاجرم بر دل نیز بنشیند.ضرب المثلی که در مورد سریال امام علی(ع) و موسیقی متنش کاملا مصداق دارد.باور و اعتقاد شیعان به امامت علی ابن ابی طالب کار ساختن این سریال را برای داوود میرباقری سخت کرده بود.میرباقری باید از جهتی وجهه تاریخی دوران خلافت امام علی(ع) را در نظر میگرفت و هم باید به وجهه معنوی این شخصیت بزرگ و تأثیر گذار در تاریخ شیعه میپرداخت.داوود میرباقری با جمع آوری تیمی کاملا حرفه ای در زمان خود توانست راه سریالهایی مانند سربداران،بو علی سینا و ... را به درستی بپیماید و آن را در امام علی به نقطه اوج خود برساند.میرباقری با انتخاب فرهاد فخر الدینی به عنوان موسیقی ساز این مجموعه سبک دهه 60 و 70 موسیقی متن ایرانی را به عرش اعلی خود رساند.نتیجه جمع آوری این تیم حرفه ای که به نظر بنده حقیر با عشق تمام این سریال را ساخته اند،ساخته شدن سریالی بود که برای نسل دهه 50 و 60 هنوز هم جذابیت های خاص خود را دارد و پس از سالها که از پخش آن میگذرد پای تماشای آن مینشینند. در دهه 60 و 70 و در دوران پس از انقلاب ما شاهد سبکی متفاوت و در خور توجه در موسیقی متن فیلم و سریال بودیم.سریال هایی مانند سربداران،سلطان و شبان،بو علی سینا و ... هنوز هم نواهای آشنای خود را در بین مردم حفظ کرده اند.
فرهاد فخرالدینی (زادهٔ ۱۳۱۶ در تبریز) موسیقیدان ایرانی است که به مدت ۱۱ سال رهبر ارکستر ملی ایران بود.پدرش محمدعلی فخرالدینی متخلص به «محزون» ۱۳۶۵-۱۲۷۸، از شعرای آذربایجان بود که نزد مردم آن سرزمین از احترام خاصی برخوردار بود.فخر الدینی در خانواده ای هنری به دنیا آمد و در نزد اساتیدی مانند ابوالحسن صبا شاگردی کرد.کارنامه فخر الدینی پر است از موسیقی های متن معروف و بزرگ مانند: سربداران، بوعلی سینا،روزی روزگاری و کیف انگلیسی که همگی از کارهای ماندگار تاریخ موسیقی این سرزمین خواهند بود.اما الحق و الانصاف موسیقی متن سریال امام علی(ع) در بین کارنامه پربار فرهاد فخرالدینی چیزی دیگر است.هرچند آنطور که باید و شاید در رابطه با موسیقی متن سریال امام علی(ع) صحبت نشده است اما موسیقی متن این سریال به خصوص قطعه " کل صبحا"، از جمله موسیقی هایی است که در ذهن بسیاری از مردم ضبط شده است و این اقبال نصیب هر موسیقی نمیشود.
فرهاد فخر الدینی در ساختن موسیقی متن سریال امام علی به خوبی از سازها و نتهای موسیقی استفاده کرده است.به طور مثال در قطعه " تنهایی" استفاده فوق العاده از ساز نی مظلومیت این شخصیت دینی را نشان میدهد.این قطعه که از آن در بخش هایی مختلفی استفاده شده است اوج هنر نمایی فخرالدینی در این سریال میباشد.به نظر من این قطعه و قطعه " کل صبحا" به نوعی به فخرالدینی الهام شده است.او در مورد رمزگشایی از یکی از سرودههای عبدالقادر مراغهای گفتهاست:"عبدالقادر آهنگی دارد در دو کتاب مقاصدالالحان و جامعالالحان که با حروف ابجد نوشته شده و تاکنون شمار زیادی از پژوهشگران خارجی و خودی روی آن کار کردهاند ولی هیچ کدامشان موفق نشدهاند که شعر و آهنگ این قطعه را با هم تطبیق بدهند.توفیق کشف این کار به من رسید که نزدیک ۳۰ سال روی آن کار کردهام.مطالعه این کتابهای قدیمی باعث شد که من قدیمی ترین آهنگ موسیقی ایرانی را هم کشف کنم. و آن آهنگی آهنگی است منسوب به عبدالقادر مراغی که در سریال موسیقی امام علی هم از آن استفاده کردم و آهنگی است صددرصد اصیل و ایرانی" فخرالدینی برای ساخت موسیقی تیتراژ ابتدایی «سریال امام علی»، از سرودهٔ مراغهای بهره بردهاست.
اگر در مقام مقایسه بخواهیم بر بیاییم میتوانیم این دو قطعه را با قطعاتی از موسیقی متن فیلم محمد رسول الله ساخته موریس ژار مقایسه کنیم.در ساختن موسیقی های مذهبی و تاریخی به عقیده بنده اعتقاد شخصی میتواند تأثیری بسزا در موسیقی بگذارد.استفاده از سازهایی مانند دف و سازهای سنتی،موسیقی استاندارد و کاملا دلنشین را ساخته اند.کار فرهاد فخر الدینی در موسیقی متن امام علی(ع) به نوعی چکیده ای بود از سالها تجربه،تحقیق و مطالعه این استاد پر آوازه در زمینه موسیقی ایرانی.بدون شک آثار فرهاد فخر الدینی و بویژه موسیقی متن اما علی(ع) سالهای سال در ذهن مردم باقی خواهند ماند و چه چیزی بهتر از این برای استاد فرهاد فخر الدینی.